Akademia tworzenia i doskonalenia kierunków studiów
Odpłatność za doktorat w okresie przejściowym – interpretacja prawna
Zagadnienie odpłatności za postępowania związane z nadawaniem stopnia doktora w nowej ustawie zostały uregulowane w art. 182. Zgodnie z jego ustępem 4, opłaty nie pobiera się w uczelni, instytucie PAN, instytucie badawczym, instytucie międzynarodowym od osoby ubiegającej się o stopień doktora, która ukończyła kształcenie w szkole doktorskiej. W tym zakresie należy oczywiście zaznaczyć, że pierwsze szkoły doktorskie rozpoczną działalność dopiero z dniem 1 października 2019 r. Wobec powyższego powstaje pytanie, jak kształtuje się kwestia odpłatności za czynności w przewodach doktorskich dla osób, które rozpoczęły i kontynuują kształcenia w ramach dotychczasowych studiów doktoranckich? Odpowiedź na to pytanie wskazuje art. 179 ust. 9 ustawy wprowadzającej, zgodnie z którym do osób, które rozpoczęły studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020 i ubiegają się o nadanie stopnia doktora na zasadach określonych w ustawie, o której mowa w art. 1, stosuje się odpowiednio przepis art. 182 ust. 4 tej ustawy.
W powyższej regulacji należy zwrócić uwagę na dwa istotne zagadnienia.
Pierwsze dotyczy zakresu podmiotowego, tj. doktorantów objętych tą regulację. Należy tu zwrócić uwagę, że przepis ten nie różnicuje w żaden sposób formy studiów doktoranckich (stacjonarnej czy niestacjonarnej). Należy zatem uznać, że przepis ten rozciąga się na wszystkich doktorantów, którzy podjęli studia doktoranckie przed rokiem akademickim 2019/2020.
Drugą istotną kwestią jest zakres przedmiotowy przepisu, bowiem wskazuje on, że odpowiednie stosowanie art. 182 ust. 4 UPSWiN dotyczy wyłącznie przypadków, w których doktorant ubiega się o nadanie stopnia już według UPSWiN, czyli tzw. nowej procedury (wszczętej po 1 października 2019 r.)
Podsumowując, na gruncie przywołanych przepisów, całościowemu zwolnieniu z ponoszenia kosztów związanych z przeprowadzeniem postępowania ws. nadania stopnia doktora podlegają wszyscy uczestnicy studiów doktoranckich (czyli doktoranci przyjęci przed rokiem akademickim 2019/2020), których postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora zostanie wszczęte po 1 października 2019 r. W przypadku uczestników studiów doktoranckich, którzy zdecydują się na uzyskanie stopnia w tzw. starej procedurze (tj. wszczętej uchwałą przed 1 maja 2019 r.), opłaty mogą zostać naliczone (szczególnie w zakresie tzw. doktorantów niestacjonarnych).
Powyższa interpretacja została potwierdzona przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w korespondencji z dnia 25 lutego 2019 r.
Autor: Piotr Pokorny – Ekspert ds. prawnych
