W dniu 16 maja 2020 r. weszła w życie, ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Wskazana ustawa nazywana jest tarczą antykryzysową 3.0. Wprowadza ona szereg zmian w obowiązującym ustawodawstwie, mniej lub bardziej związanych ze stanem epidemii. Ustawodawca i tym razem nie pominął systemu szkolnictwa wyższego. Poniżej prezentujemy podsumowanie zmian jakie wprowadzono.

Zmiany terminów umorzenia lub zamknięcia przewodów doktorskich, postępowań habilitacyjnych i postępowań o nadanie tytułu profesora

Kluczowa zmiana, która ucieszy wiele osób, polega na odroczeniu terminu umorzenia albo zamknięcia przewodów doktorskich, postępowań habilitacyjnych i postępowań o nadanie tytułu profesora wszczętych i niezakończonych przed dniem 30 kwietnia 2019 r., a więc prowadzonych na podstawie formalnie nieobowiązującej ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Pierwotnie ustawodawca zakładał, że umorzenie albo zamknięcie powinno nastąpić do 31 grudnia 2021 r. Termin ten został przesunięty o rok, a więc do dnia 31 grudnia 2022 r.

Zmiany dotyczące kategorii osiągnięć naukowych w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego i tytułu profesora

Dokonano również zmiany dotyczącej uwzględnienia osiągnięć naukowych w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora, stopnia doktora habilitowanego i tytułu profesora wszczętych po dniu 30 września 2019 r. ale przed 31 grudnia 2020 r.

Pierwszą i kluczową zmianą jest przedłużenie o rok terminu, w którym w wymienionych postępowaniach można będzie uwzględniać osiągnięcia uzyskane na poprzednich zasadach. Znowelizowane przepisy ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 3 lipca 2018 r. (art. 179 ust. 6), pozwalają na uwzględnienie tych osiągnięć w postępowaniach wszczętych od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. (przednio do 31 grudnia 2020 r.).

Poza przedłużeniem terminu wprowadzono również zmiany dotyczące kategorii osiągnięć, które mogą zostać uwzględnione w postępowaniu w sprawie nadania doktora habilitowanego. Podkreślić jednak należy, że nowelizacja ww. art. 179 ust. 6 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym, została przeprowadzona w sposób dosyć skomplikowany, co powoduje konieczność ustrukturyzowania obowiązujących przepisów.

W postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora, wszczętych od dnia 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2021 r., do osiągnięcia w postaci 1 artykułu naukowego opublikowanego w czasopiśmie naukowym lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowej, które w roku opublikowania artykułu w ostatecznej formie były ujęte w wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, który warunkuje nadanie stopnia naukowego doktora, zaliczyć można tak jak dotychczas:

  1. artykuł opublikowany w czasopismach naukowych lub recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowych, ujętych w aktualnym wykazie ministerialnym, nawet jeśli publikacja artykułu nastąpiła przed publikacją wykazu czyli przed 18 grudnia 2019 r.,
  2. artykuł opublikowany przed dniem 1 stycznia 2019 r. – w czasopismach naukowych, które były ujęte w części A albo C wykazu czasopism naukowych ogłoszonego komunikatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 stycznia 2017 r. albo były ujęte w części B tego wykazu, przy czym artykułom naukowym w nich opublikowanym przyznanych było co najmniej 10 punktów.

Natomiast, tak jak i dotychczas w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora i doktora habilitowanego, do osiągnięcia w postaci 1 monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo, które w roku opublikowania monografii w ostatecznej formie było ujęte w nowym wykazie ministerialnym, albo rozdział w takiej monografii (dotyczy tylko przypadku przewodu doktorskiego), można zaliczyć również:

  1. monografie naukowe wydane przez wydawnictwo ujęte w wykazie ministerialnym, nawet gdy publikacja nastąpiła przed dniem ogłoszenia tego wykazu,
  2. monografię naukową wydaną przez jednostkę organizacyjną podmiotu, którego wydawnictwo jest ujęte w wykazie ministerialnym.

Wskazać należy, że wprowadzona nowelizacja skutkuje tym, że w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego do osiągnięć w postaci 1 cyklu powiązanych tematycznie artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach naukowych lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowych, które w roku opublikowania artykułu w ostatecznej formie były ujęte w wykazie ministerialnym, zaliczyć można także artykuły naukowe opublikowane:

  1. w czasopismach naukowych lub recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowych, ujętych w wykazie, nawet gdy publikacja nastąpiła przed ogłoszeniem wykazu, a więc przed dniem 18 grudnia 2019 r. (tak jak dotychczas),
  2. przed dniem 1 stycznia 2019 r. – w czasopismach naukowych, które były ujęte w części A albo C wykazu czasopism naukowych ogłoszonego komunikatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 stycznia 2017 r. albo były ujęte w części B tego wykazu, przy czym artykułom naukowym w nich opublikowanym przyznanych było co najmniej 10 punktów (nowość).

Zmiany zasad wydawania dyplomów 

W dalszej kolejności, dokonano zmiany w zasadach wydawania dyplomów ukończenia studiów i suplementów. Obecnie, student będzie mógł uzyskać odpis dyplomu w języku angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, rosyjskim albo w innym języku obcym, w którym było prowadzone kształcenie na studiach oraz odpis suplementu do dyplomu w języku angielskim albo w innym języku obcym, w którym było prowadzone kształcenie na studiach. Przed zmianą student miał możliwość otrzymania odpisu tych dokumentów w języku obcym wybranym przez siebie, co niekiedy wiązało się z trudnościami organizacyjnymi dla uczelni (art. 77 ust. 2 PoSWiN).

Upoważniono również uczelnie do wydania, na wniosek studenta lub absolwenta, dodatkowego odpisu dyplomu ukończenia studiów lub odpisu suplementu do dyplomu, w języku polskim lub w języku angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, rosyjskim albo w innym języku obcym, w którym było prowadzone kształcenie na tych studiach. Za wydanie dodatkowego odpisu dyplomu lub suplementu, jednak tylko w języku obcym, student może zostać obciążony opłatą (art. 77 ust. 2a w zw. z art. 79 ust. 2 pkt 4 ustawy PoSWiN).

Natomiast w przypadku dyplomów doktorskich i habilitacyjnych, również nie będzie już możliwości otrzymania ich odpisów w dowolnie wybranym języku obcym. Ustawodawca zwęził możliwość wyboru tylko do języka angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego lub łaciny.

Poniżej udostępniamy także Państwu komentarz autora do powyższych zmian w formie video. Zachęcamy do obejrzenia!

Autor: Radca Prawny Tomasz Kocoł, Ekspert IRSW ds. prawnych i kształcenia

Artykuł i nagranie powstały w ramach akcji #PomagamyUczelniom, o której mogą Państwo przeczytać  w osobnym artykule na naszym blogu eksperckim. Zachęcam y do lektury!