Minima kadrowe – kompendium wiedzy. Część 2 – Hierarchia etatów i limit minimów

W poprzednim artykule z serii „Minima kadrowe – kompendium wiedzy” pt. „Cz. 1 – Reguły ogólne” zostały szczegółowo przedstawione i omówione najbardziej podstawowe reguły dotyczące kwalifikowania nauczycieli akademickich do minimów kadrowych, tj. co do zasady pełny wymiar czasu pracy oraz złożenie stosownego oświadczenia. Wskazano również, jak ważna w tej kwestii jest sama data zatrudnienia (nie później niż do dnia rozpoczęcia semestru).

W niniejszym artykule omówione zostały dwa kolejne zagadnienia, które w praktyce powodują najwięcej wątpliwości i niejasności, tj. limit minimów kadrowych w jakich może figurować nauczyciel akademicki oraz zagadnienie tzw. hierarchii etatów, czyli wskazania który z etatów akademickich lub naukowych jest dla nauczyciela podstawowy.

Minima kadrowe i ich limit

Podstawową regułą jest możliwość zakwalifikowania nauczyciela akademickiego do minimów kadrowych wyłącznie dwóch kierunków studiów (np. kierunku Zarządzanie i kierunku Ekonomia), przy czym tylko dla jednego z tych kierunków nauczyciel ma pełną swobodę wyboru odnoszącą się do poziomu studiów. Na przykładzie studiów dwustopniowych, zgodnie z art. 112a Ustawy:

Kierunek nr 1 – Nauczyciela można zaliczyć do minimum kadrowego:

• na obu poziomach studiów (np. Zarządzanie I stopnia oraz II stopnia), albo
• tylko na poziomie I stopnia (np. tylko Zarządzanie I stopnia), albo
• tylko na poziomie II stopnia (np. tylko Zarządzanie II stopnia),

Kierunek nr 2 – dla kierunku prowadzonego w jednostce organizacyjnej tej samej uczelni albo w jednostce organizacyjnej innej uczelni, nauczyciela można zakwalifikować do minimum kadrowego:

• wyłącznie na poziomie studiów pierwszego stopnia (np. Ekonomia I stopnia).

Jednolite studia magisterskie – W przypadku jednolitych studiów magisterskich, nauczyciel akademicki może stanowić dla nich minimum wyłącznie na analogicznych prawach jak w pkt. 1 kierunku nr 1, czyli jest traktowany jak nauczyciel w minimum na I i II stopniu studiów tego samego kierunku.

Minima kadrowe a hierarchia etatów

Zgodnie z przepisami Ustawy, w stosunku do każdego nauczyciela akademickiego należy określić (najczęściej w umowie z uczelnią) czy to miejsce zatrudnienia jest dla niego tzw. podstawowym miejscem pracy. Prawidłowe wskazanie tego miejsca wiąże się z szeregiem istotnych uprawnień i obowiązków, w tym także w zakresie minimów kadrowych. Przypomnienia wymaga bowiem, że zgodnie z art. 129 Ustawy, nauczyciel akademicki zatrudniony w uczelni publicznej może podjąć lub kontynuować zatrudnienie w ramach stosunku pracy tylko i wyłącznie u jednego dodatkowego pracodawcy prowadzącego działalność dydaktyczną lub naukowo-badawczą i to tylko za zgodą rektora (mowa tu jednak o dodatkowym pracodawcy mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). W związku z tym, kluczowe dla kompletowania minimów kadrowych jest ustalenie właściwego statusu nauczyciela akademickiego z punktu widzenia wyboru podstawowego miejsca pracy.

Profil ogólnoakademicki

Studia I stopnia – Przepisy nie stanowią wprost wymogów etatowych w odniesieniu do studiów pierwszego stopnia, zatem przyjmuje się, że nauczyciel akademicki może być zakwalifikowany do minimum kadrowego studiów o profilu ogólnoakademickim na poziomie I stopnia zarówno w uczelni będącej dla niego podstawowym jak i dodatkowym miejscem pracy.

Studia II stopnia – Dla profilu ogólnoakademickiego reguły dotyczące podstawowego miejsca pracy nie uległy zmianom od ostatniego czasu. Zgodnie z §9 ust. 1 Rozporządzenia, podstawowa jednostka organizacyjna uczelni zalicza do minimum kadrowego dla kierunku studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich nauczycieli akademickich:

• dla których uczelnia, w skład której wchodzi ta jednostka, jest podstawowym miejscem pracy, lub
• nauczycieli akademickich zatrudnionych w tej uczelni, dla których podstawowym miejscem pracy jest instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk albo instytut badawczy.

Profil praktyczny

Studia I stopnia – Kierunki o profilu praktycznym do tej pory opierały się na tych samych zasadach co profil ogólnoakademicki. Wejście w życie nowego Rozporządzenia w sprawie warunków prowadzenia studiów wprowadziło w tym zakresie bardzo istotną zmianę, zgodnie z którą do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia o profilu praktycznym podstawowa jednostka organizacyjna uczelni może zaliczyć nauczycieli akademickich, dla których uczelnia, w skład której wchodzi ta jednostka, jest podstawowym miejscem pracy. Wyjątkiem od tej reguły są tzw. „nauczyciele-praktycy”, którzy mogą być zatrudnieni na dodatkowym miejscu pracy.

Studia II stopnia – W przypadku studiów drugiego stopnia o profilu praktycznym zasady dotyczące hierarchii etatów są analogiczne jak w przypadku profilu ogólnoakademickiego, przy czym podobnie jak na pierwszym stopniu „nauczyciele-praktycy” mogą być zakwalifikowani do minimum pomimo zatrudnienia w ramach dodatkowego miejsca pracy.

Okres dostosowawczy

W związku z tym, że zmiana zasad dotycząca hierarchii etatów w minimum na studiach pierwszego stopnia o profilu praktycznym (określona w §9 ust. 2 Rozporządzenia) znacząco wpływa na konstruowanie tych minimów i na politykę kadrową uczelni, MNiSW wprowadziło w tym zakresie okres przejściowy, w którym uczelnie powinny dostosować swoje minima do nowych regulacji. Zgodnie z §26 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Uczelnie powinny dostosować minima na studiach pierwszego stopnia o profilu praktycznym do nowych wymogów (co do zasady podstawowe miejsce pracy) do dnia 1 października 2018 roku. Oznacza to, że przed tą datą tzw. „drugoetatowcy” nadal mogą być kwalifikowani do minimum kadrowego.

W cyklu m.in.:

1. Reguły ogólne
2. Hierarchia etatów i limity minimów kadrowych
3. Kryteria merytoryczne doboru minimum kadrowego
4. Szczegółowe zasady dotyczące minimum na profilu praktycznym (przed i po 30 września 2018 r.)
5. Szczegółowe zasady dotyczące minimum na profilu ogólnoakademickim
6. Szczególne przypadki minimów kadrowych (studia filologiczne, artystyczne, medyczne)
7. Szczególne przypadki minimów kadrowych (studia międzyobszarowe i interdyscyplinarne, podwójny profil kształcenia