Specustawa epidemiczna a decyzje administracyjne w uczelniach – komentarz praktyczny i wyciąg z ustawy

Z uwagi na wejście w życie „specustawy epidemicznej”, która wprowadza wiele zmian w prawie; mowa jest tutaj o ustawie z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (ustawa dostępna TUTAJ) zasadne jest przeanalizowanie i najlepsze wykorzystanie we wskazanej dziedzinie uczelnianych decyzji administracyjnych oraz zaproponowanie pewnych działań operacyjnych.

Kluczowe jest to, że ustawa nie wstrzymuje terminów do załatwienia spraw, należy zatem funkcjonować jak dotychczas, wydawać decyzje administracyjne doręczając je stronom. Żadne przepisy prawa nie wyłączają tego fundamentalnego obowiązku spoczywającego na uczelniach. A zatem, pomimo problemów operacyjnych, kadrowych czy logistycznych, należy w dalszym ciągu zapewnić funkcjonowanie organów uczelni odpowiedzialnych za wydawanie decyzji administracyjnych.

Natomiast z uwagi na to, że bieg terminów do m.in. składania odwołań od decyzji został wstrzymany, prowadzi to do sytuacji, w której wydawane aktualnie decyzje, do końca epidemii są nieprawomocne i nieostateczne. Zasadą jest bowiem, że decyzje wydane w pierwszej instancji administracyjnej (a więc większość tego typu aktów uczelnianych) są nieprawomocne do czasu upływu terminu do skutecznego wniesienia odwołania (co do zasady 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie).

Jest to istotny problem dla bieżącego funkcjonowania uczelni albowiem w zasadzie zawieszenie – a w praktyce wydłużenie terminu do skutecznego złożenia odwołania od decyzji do końca epidemii (czyli nie wiadomo do kiedy) prowadzi do sytuacji kiedy decyzje, nawet te korzystne dla stron, są nieprawomocne i nieostateczne, a co za tym idzie, niewykonalne. Na to nie można natomiast pozwolić.

Dlatego też zasadne będzie rozważenie i podjęcie działań operacyjnych na uczelni polegających na:

• po pierwsze, dołączaniu do decyzji, szablonowej, krótkiej informacji o prawie do zrzeczenia się odwołania (uważam, że standardowe pouczenie o tym w dole decyzji nie wystarczy, gdyż wiele osób tego nie przeczyta lub nie zrozumie znaczenia) wraz ze wskazaniem, że z uwagi na specustawę zasadne jest skorzystanie przez stronę z takiego zrzeczenia się – bo to pozwoli na uprawomocnienie się decyzji. Jest to szczególnie istotne w sprawach rozstrzyganych korzystnie dla strony;
• po drugie, dołączaniu do decyzji szablonu zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, nawet z zaadresowaną kopertą zwrotną.

Oczywiście w zależności od możliwości operacyjnych można modyfikować propozycje. Na pewno warto przenalizować możliwości.

 Autor: dr Artur Kokoszkiewicz, ekspert ds. prawnych Instytutu Rozwoju Szkolnictwa Wyższego

Poniżej prezentujemy wyciąg z przepisów specustawy w omawianym zakresie.

Art. 15zzr.

1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:

1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,

2) do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,

3) przedawnienia,

4) których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,

5) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,

6) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju
– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

2. Wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 4 i 5, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.
3. Właściwy organ, sąd lub podmiot może wezwać obowiązanego do dokonania czynności wynikających z przepisów prawa, w oznaczonym terminie i w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do dokonania czynności, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. W takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie.
4. Przepis u ust. 1 nie stosuje się do terminu, o którym mowa w art. 63² § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. W przypadku gdy termin ten upływa w okresie, o którym mowa w ust. 1, porozumienie, że stosunek pracy będzie kontynuowany na dotychczasowych zasadach może zostać zawarte w terminie 30 dni od dnia zakończenia tego okresu. Zawarcie porozumienia w tym terminie wywołuje takie skutki, jakie wywarłoby zawarcie porozumienia w terminie, o którym mowa w art. 63² § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
5. Czynności dokonane w celu wykonania uprawnienia lub obowiązku w okresie wstrzymania rozpoczęcia albo zawieszenia biegu terminów, o których mowa w ust. 1, są skuteczne.
6. W okresie, o którym mowa w ust. 1, nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia.

Bądź na bieżąco i zaobserwuj nas w Social Mediach – polub fanpage na Facebooku oraz na LinkedIn. A jeśli chcesz otrzymywać na swoją skrzynkę mailową Prasówkę Akademicką oraz najnowsze wpisy z naszego bloga, zarejestruj się do Newslettera IRSW!