Co uwzględnić w wewnętrznych regulacjach w zakresie kształcenia na odległość? Instrukcja „krok po kroku”.

Wobec aktualnej powszechności stosowania metod i technik kształcenia na odległość i ogólności regulacji zawartych w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz rozporządzeniach Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów oraz z dnia 23 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania niektórych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19), warto zweryfikować albo stworzyć regulamin, w którym zostaną doprecyzowane takie zagadnienia, jak: zasady organizacji zajęć dydaktycznych i sposób ich rozliczania, zadania jednostek lub osób wspomagających realizację zajęć, czy warunki korzystania z platformy i zasady przestrzegania bezpieczeństwa podczas jej wykorzystywania.

Poniżej, aby ułatwić orientację, przedstawiamy w 10 punktach, propozycję poszczególnych zagadnień, które warto określić w regulaminie, wraz ze wskazaniem podstawowych pytań, które należy postawić sobie podczas przygotowywania projektu.

1. Cele stosowania metod i technik kształcenia na odległość.

• Czemu ma służyć ich stosowanie?
• Jakie formy może przyjąć ich stosowanie?

2. Funkcjonalność platformy wykorzystywanej do kształcenia na odległość i warunki korzystania.

• Czym jest platforma?
• Co zapewnia lub umożliwia platforma?
• Co jest udostępniane za pośrednictwem platformy?
• Jakie prawa i obowiązki posiada użytkownik?
• Jakie działania użytkownika są zabronione?

3. Dostęp do platformy.

• Jaką drogą i w jakich okresach jest dostępna platforma?
• Jak tworzone są konta użytkowników i w jaki sposób są zabezpieczane?
• Kto i na jakich zasadach może korzystać z platformy?
• W jakich sytuacjach i przez jaki okres są dopuszczalne utrudnienia w dostępie do platformy?
• Jakie prawa i obowiązki mają użytkownicy i uczelnia w sytuacji utrudnionego dostępu do platformy?
• Z jakich przyczyn i na jakich zasadach następuje blokada dostępu do platformy?

4. Szkolenie użytkowników pracowników i studentów) z zakresu korzystania z platformy.

• Kiedy i jakie szkolenie muszą przejść nauczycie akademiccy i inne osoby prowadzące zajęcia?
• Kiedy i jakie szkolenie muszą przejść inni pracownicy, których obowiązki są związane z platformą?
• Kiedy i jaką drogą studenci mogą przejść szkolenie przygotowujące do udziału w zajęciach dydaktycznych prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość?
• Czy i na jakich warunkach można być zwolnionym z obowiązku odbywania szkolenia?

5. Warunki prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość

(przede wszystkim powtórzenie regulacji z rozdziału 5 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów).

6. Przygotowanie, realizacja i rozliczanie zajęć oraz weryfikacja osiąganych efektów uczenia się.

• Czy i na jakich warunkach prowadzącemu zajęcia jest wydawana zgoda na korzystanie z możliwości kształcenia na odległość?
• Co jest niezbędne do rozpoczęcia zajęć i jakie obowiązki spoczywają na prowadzącym zajęcia?
• W jakim stopniu i na jakich zasadach mogą być wykorzystane metody i techniki kształcenia na odległość?
• Na jakich zasadach odbywa się weryfikacja efektów?
• Jak są rozliczane w ramach pensum zajęcia dydaktyczne prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość?

7. Jednostki i osoby odpowiedzialne za kształcenie na odległość.

• Kto jest odpowiedzialny za obsługę techniczną i jakie ma w tym zakresie zadania?
• Kto jest odpowiedziały za jakość kształcenia na odległość, jakie ma zadania i jak odbywa się ewaluacja?
• Komu, jaką drogą i w jakim zakresie przysługuje prawo do oceny zajęć?

8. Warunki bezpieczeństwa i prawa autorskie do treści na platformie.

• Jakie obowiązki w tym zakresie ma użytkownik?
• Jakich zasad musi przestrzegać uczelnia, ale i jakie ma uprawnienia, aby zapewnić bezpieczeństwo danych?
• Jakie prawa i ograniczenia dotyczą treści materiałów dydaktycznych?
• Jakie prawa ma uczelnia do poszczególnych treści zamieszczanych na platformie, w tym innych niż materiały dydaktyczne?

9. Przestrzeganie i dostępność regulacji oraz ich zmiany.

• Kto i gdzie udostępnia treść regulaminu?
• Kto sprawuje nadzór na d przestrzeganiem regulaminu?
• Kiedy można zmienić regulamin i jakie ma to konsekwencje?

10. Proponowane załączniki do regulaminu.

• Deklaracja prowadzenia zajęć z krótką charakterystyką oraz wskazaniem rodzajów działań i rozwiązań, które w ich ramach będą stosowane.
• Przelicznik (np. godzinowy) czynności wykonywanych przez prowadzącego zajęcia.
• Ankieta ewaluacyjna zajęć.

Autor: Grzegorz Laskowski, ekspert ds. prawnych i formalnych aspektów kształcenia

Artykuł powstał w ramach akcji #PomagamyUczelniom realizowanej przez Instytut w czasie pandemii COVID-19.